«عبد الرحیم گوید نوشتم به حضرت صادق، سلام اللّه علیه، توسط عبد الملک که طایفه اى در عراق اند که «حق تعالى را توصیف کنند به صورت و تخطیط. (یعنى عروق و رگ و پى، با شکل و هیئت) پس اگر صلاح مى دانید، فداى شما شوم، مذهب صحیح را در توحید مرقوم فرمایید». پس مرقوم فرمود: 
«خدا تو را رحمت کند، از توحید سؤال کردى و آنچه را در آن اختیار کردند اشخاصى که پیش تو هستند. (یعنى اهل عراق) بزرگ است خدایى که نیست مثل او چیزى و او شنوا و بیناست، بزرگتر است از آنچه توصیف نمودند توصیف کنندگانى که تشبیه نمایند خداوند را به مخلوقش،- آنهایى که افترا و دروغ بندند به خداوند. پس بدان، خداوند تو را رحمت کند، که مذهب صحیح در توحید آن است که قرآن به آن نازل شده از صفات خداى تعالى. پس نفى کن از خداوند بطلان و تشبیه را: نه نفى صفات کن که آن بطلان است، و نه صفات شبیهه به خلق ثابت کن براى او که آن تشبیه است. اوست اللّه و ثابت و موجود، بزرگتر است از آنچه توصیف نمودند وصف کنندگان. از قرآن تجاور نکنید پس به ضلالت و گمراهى بیفتید بعد از بیان و تعلیم الهى.»
از تأمل در این حدیث شریف و تدبر درست در صدر و ذیلش معلوم شود که مقصود از نفى توصیف حق، تفکر نکردن در صفات و توصیف ننمودن حق مطلقا، نیست چنانچه بعضى از محدثین جلیل فرمودند، زیرا که در این حدیث امر فرمود به نفى تعطیل و تشبیه- چنانچه در بعض روایات دیگر[۲]– و این خود بى تفکر در صفات و علم کامل به آنها صورت نگیرد بلکه مقصود آن جناب آن است که توصیف ننمایند به آنچه لایق ذات مقدس حقّ تعالى نیست، مثل اثبات صورت و تخطیط و غیر آن از صفات مخلوق که ملازم با امکان و نقص است، تعالى اللّه عنه.
و اما توصیف حق تعالى به آنچه لایق ذات مقدس است، که آن در علوم عالیه میزان صحیح برهانى دارد، پس آن امر مطلوبى است که کتاب خدا و سنت رسول، صلّى اللّه علیه و آله، و احادیث اهل بیت از آن مشحون است، و خود حضرت نیز در این حدیث شریف اشاره به میزان صحیح برهانى به طریق اجمال فرموده است، و بحث در اطراف آن اکنون از مقصد ما خارج است. و اینکه جناب صادق، علیه السلام، فرمودند [در] توصیف حق از کتاب خدا خارج مشو، دستورى است براى کسانى که میزان در صفات را نمى دانند، نه آنکه توصیف به غیر صفاتى که در کتاب خداست جایز [نیست]، و لهذا خود آن سرور با آنکه این دستور را به طرف داده اند، معذلک توصیف فرمودند حق را به دو صفت و اسمى که در کتاب خدا- به حسب آنچه در نظر است- نیست، و آن «ثابت» و «موجود» است.[۲]
شرح چهل حدیث (اربعین حدیث)، ص: ۵۴۲
استفاده از این مطلب با ذکر سایت نجات از حلقه آزاد است.
[۱] مرآه العقول، ج ۱، ص ۳۴۶،« کتاب توحید»،« باب نهى از توصیف …»، حدیث ۱.
[۲] خمینى، روحالله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهورى اسلامى ایران، شرح چهل حدیث (اربعین حدیث)، ۱جلد، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى (س) – ایران – قم، چاپ: ۲۴، ۱۳۸۰ ه.ش.
سلام.
خیلی استفاده کردیم. سپاس فراوان
سایت نجات از حلقه حجت را بر همگان تمام کرده است