سازمان بین‌المللی مطالعات فرقه‌ای[۱](ICSA)
تاریخچه:
در اواخر دهه ۱۹۷۰، زمانی که والدین جوانان آمریکایی با عضویت بسیاری جوانان خود در فرقه رو‌به‌رو شدند و صدمات این فرقه‌ها به فرزندان خود را مشاهده کردند، دست به اقداماتی زدند:
- برخی از این والدین به قانون پناه بردند.
- برخی به روان‌پزشکان مراجعه کردند.
- سایر والدین به آموزش‌های عمومی و پیشگیرانه از طریق صحبت کردن با دانشگاه‌ها، کلیساها، پرستشگاه‌ها و گروه‌های شهروندی پرداختند و حتی داستان‌های خود را به ژورنالیست‌ها گفتند تا شاید راه چاره‌ای برای خروج فرزندانشان از فرقه‌ها پیدا شود.[۲]
- بسیاری هم طرفدار «دیپروگرامینگ»[۳] شدند؛ پروسه‌ای که در آن فرد از خیابان دزدیده می‌شد و او را به یک مکان امن می‌بردند تا از فشارهای گروهی خارج شود.
در آن مکان او مجبور می‌شد به حرف کسانی گوش دهد که جنبه منفی گروه را برای او توضیح می‌دادند. والدین به دلیل شباهت‌های رفتاری میان فرزندان خود و زندانیان شست‌وشوی مغزی جنگ کره، اعضای فرقه را افرادی تلقی می‌کردند که شست‌وشوی مغزی[۴] یا «پروگرام»[۵] شده‌اند؛ بنابراین آنها اصطلاح دیپروگرمین را برای توضیح پروسه‌ای که در آن یک فرد را از فرقه خارج می‌کردند، به کار می‌بردند.
اگرچه در ابتدا دیپروگرمین به مداخله‌های غیر داوطلبانه و داوطلبانه اطلاق می‌شد، در اواخر دهه ۸۰ بیشتر مردم این اصطلاح را برای توضیح مداخله‌های غیر داوطلبانه به کار می‌بردند و برای مداخله‌هایی که در آن اعضای گروه به طور داوطلبانه می‌پذیرفتند که شرکت کنند، اصطلاح «مشاوره خروج»[۶] به کار برده می‌شد. این فعالیت‌ها به‌تدریج سازمان‌یافته شد و در سال ۱۹۷۹ به تشکیل مؤسسه‌ای با نام «خانواده در آمریکا» یا «ای اف اف» منجر شد. مؤسس این مرکز «کی اچ بارنی» یک مهندس و مدیر بازرگانی بود که دخترش قربانی فعالیت در فرقه «یونی فیکیشن چرچ» شده بود. این مؤسسه بعدها گسترش پیدا کرد و منشأ اصلی تشکیل «سازمان بین‌المللی مطالعات فرقه‌ای» (icsa) شد.
معرفی سازمان بین‌المللی مطالعات فرقه‌ای
سازمان بین‌المللی مطالعات فرقه‌ای که درباره فریب‌کاری‌های روانی و بهره‌کشی در گروه‌های فرقه‌ای و سایر محیط‌ها فعالیت می‌کند، به منظور کمک به افراد و خانواده‌های آسیب‌دیده از فرقه‌ها و تقویت مهارت متخصصان کمک‌رسان و هشداردادن به کسانی که با موقعیت‌های خطرناک گروهی روبه‌رویند، تأسیس شده است.
فعالیت‌ها
این سازمان به تحقیقات تخصصی و آنالیز مشکلات عملی اعضای سابق گروه‌های فرقه‌ای و خانواده‌های اعضای فرقه می‌پردازد.
بیشتر آسیب‌های گروه‌های فرقه‌ای ناشی از به‌کار‌گیری تکنیک‌های فریب‌دهنده توسط رهبران گروه برای اثرگذاری و کنترل اعضا فرقه است که به منظور بهره‌کشی از اعضا و افراد آسیب‌پذیر و ایده‌آل‌گراست.
خانواده‌هایی که به آ.سی.اس.آ. برای کسب اطلاعات و کمک مراجعه می‌کنند، نوعاً نگران تغییرات رفتاری یکی از اطرافیان خود هستند که به‌تازگی عضو فرقه شده است یا برای به‌اشتراک‌گذاشتن تجربیاتشان با دیگران هستند.
متخصصانی که به این افراد کمک می‌کنند اغلب نیاز به اطلاعات و آموزش دارند تا ظرفیت‌های خود را برای ارائه مشاوره و کمک به خانواده‌ها و اعضای سابق فرقه تقویت کنند. آموزش‌دهندگان و فعالان این عرصه عمدتاً به دنبال آگاه‌کردن جامعه و جوانان نسبت به خطرهای گروه‌های فرقه‌ای هستند.
آی سی اس آ در زمینه شناسایی راهکارهای مبارزه با فرقه و جلوگیری از گرایش جوانان به این گروه‌ها تحقیقاتی را به طور مستمر انجام داده و اطلاعات خود را از طریق مجلات و وب‌سایت‌های تخصصی این مؤسسه، برگزاری کنفرانس‌ها و جلسات کارگاهی و مشاوره تلفنی به والدین و علاقه‌مندان دیگر انتقال می‌دهد.
جلسات کارگاهی
جلسات کارگاهی برای گروه‌های زیر برگزار می‌شود:
- اعضای سابق فرقه
- اعضای سابق به همراه خانواده‌ها
- کسانی که در فرقه به دنیا آمده و بزرگ شده‌اند.
در این کارگاه‌ها نوعاً بین۱۰ تا ۲۵ نفر شرکت می‌کنند. در این جلسات دانش‌های کاربردی و یک محیط درمانی برای کسانی که با آثار پس از ترک فرقه به طور طولانی‌مدت سروکار دارند، فراهم می‌شود. تمام جلسات را کسانی اداره می‌کنند که اطلاعات خوبی درباره بهره‌کشی روانی گروه‌ها و نیازهای خاص اعضای سابق و خانواده‌ها دارند.
در جلسات کارگاهی موضوعات زیر بحث می‌شود:
- تفکر انتقادی
- اجتماعی‌شدن
- فرهنگ و فرهنگ‌پذیری
- رشد روانی
- بهره‌کشی از کودکان
- شیوه‌های فرزندپروری (مرزها و اعتمادها)
- آثار طولانی‌مدت آموزش و احساس بزرگ‌شدن در یک فرهنگ خاصِ همراه با بی‌توجهی و بهره‌کشی.
- رابطه خانواده و اجتماع
مشکلات کسانی که در فرقه متولد شده‌اند:
در سال‌های اخیر تعداد کسانی که در چنین گروه‌هایی متولد شده و بزرگ می‌شوند، رو به افزایش است. نسل دوم فرقه‌ها که در این جلسات کارگاهی شرکت می‌کنند، نیازهای خاصی دارند که در یک کارگاه مشاوره و بازیابی می‌توان این نیازها را برآورده کرد. این افراد:
- غالبا دچار بی‌هویتی هستند.
- نیاز به فراگیری فرهنگ و قوانین حاکم بر جامعه دارند.
- مهارت‌های زندگی صحیح را به‌سختی فرا می‌گیرند.
- قادر به هماهنگ‌ساختن خود با فرهنگ غالب بر اجتماع نیستند؛ زیرا در گروه‌هایی با کنترل شدید بزرگ شده‌اند که معمولاً در این گروه‌ها سیستم‌های اعتقادی غیر منطقی وجود داشته است.
- از آنجا که بسیاری از این افراد از لحاظ فیزیکی یا جنسی مورد سوء استفاده قرار گرفته‌اند، همواره با خشم و سایر احساسات وابسته به این آسیب‌ها سروکار دارند. این مرکز توانسته است با ارائه آموزش‌هایی در قالب جلسات کارگاهی نیازهای این افراد را پاسخ دهد.
در این جلسات موارد زیر بحث می‌شود:
- ماهیت بهره‌کشی و فریبکاری روانی
- شرایط برنامه‌های رفورم فکری
- نیازهای عمومی بازیابی اعضای سابق
- کنارآمدن با افسردگی و گناه
- کنارآمدن با اضطراب
- قدرت تصمیم‌گیری
- بازسازی
- اعتماد به خود و دیگران
- وابستگی‌ها
- احساسات ناخوشایند روحی
- هویت فردی
- موضوعات فلسفی و معنوی
در جلسات کارگاهی برای خانواده‌ها موضوعات زیر بحث می‌شود:
- ماهیت بهره‌کشی و فریب روانی
- چرا مردم به گروه‌های سوءاستفاده‌گر با کنترل شدید می‌پیوندند و آنها را ترک می‌کنند؟ چگونه موقعیت خود را ارزیابی کنید.
- چگونه ارتباط مؤثرتری با فرد مورد نظر که عضو فرقه است، داشته باشید؟
- ارائه یک استراتژیی کمک‌رسان برای حل مشکل
- چه زمان مشاوره خروج مناسب است و چگونه خود را آماده کنیم؟
- موضوعات اخلاقی
- موضوعات خاص همسران
- پس از اینکه فرد گروه را ترک کرد، چگونه به او کمک کنیم؟
- چگونه با درماندگی ظاهری کنار بیاییم، بدون اینکه امید خود را از دست بدهیم.
بنا بر اظهارات مسئولان این سازمان ای سی اس آ به هیچ سازمان تجاری و مذهبی وابستگی ندارد.
خدمات
این مرکز سالیانه به بیش از ۲۰۰۰ مورد تلفن و ایمیل در زمینه امور مرتبط با فرقه پاسخ می‌دهد و تخمین زده می‌شود که بیش از ۹۰ درصد این افراد اولین بار در اینترنت راجع به این سازمان‌ها اطلاعات کسب می‌کنند. این مرکز وب‌سایت‌هایی دارد که سالیانه توسط بیش از یک میلیون نفر بازدید می‌شوند. بیشتر کسانی که به این وب‌سایت‌ها مراجعه می‌کنند به دنبال اطلاعاتی درباره جنبش‌های فرقه‌ای و سایر جنبش‌ها هستند و اینکه چه برخوردی با مشکلات ایجادشده توسط این جنبش‌ها داشته باشند.
پیشگیری
مطلوب‌ترین راه برای مبارزه با فریب‌های فرقه‌ای، آگاهی‌دادن به قربانیان احتمالی به‌ویژه جوانان است؛ زیرا جوانان به دلیل شرایط سنی خود بیش از دیگر گروه‌های سنی آسیب‌پذیرند و هر ساله وارد بازار عضوگیری فرقه‌ها می‌شوند.
تحقیقات ای سی اس آ نشان می‌دهد که ۴۳ درصد اعضای سابق هنگام عضوشدن در فرقه دانشجو بوده‌اند و ۳۸ درصد این افراد پس از عضویتشان در گروه از دانشگاه اخراج شدند.
برنامه‌ها
افراد شرکت‌کننده در کنفرانس‌های ای سی اس آ خانواده‌ها، اعضای فعلی فرقه‌ها و اعضای سابق، متخصصان و افراد آکادمیک‌اند. این ترکیب جلسات کنفرانس است که به پیشگیری از انزوای هر یک از این گروه‌ها منجر می‌شود. افراد آکادمیک باید به نیازهای علمی متخصصان، خانواده‌ها و اعضای سابق پاسخ بدهند. اعضای سابق با ارائه اطلاعاتی در مورد گروه و شیوه عملکرد آنان در تکمیل یافته‌های تحقیقاتی موثرند.
کنفرانس‌ها
- کنفرانس سالیانه ۲۰۰۵ در مادرید: این کنفرانس با بیش از ۱۰۰ سخنران و۳۲۰ شرکت‌کننده از ۲۹ کشور تشکیل شد.
- کنفرانس ۲۰۰۶ در دنور: حدوداً ۲۰۰ نفر از جمله ۶۰ سخنران در این کنفرانس شرکت داشتند.
- کنفرانس ۲۰۰۷ در بروکسل: 215 نفر از ۲۷ کشور در آن شرکت داشتند. ۹۰ نفر در این کنفرانس سخنرانی کردند.
- کنفرانس ۲۰۰۸ در دانشگاه پنسیلوانیا در فیلادلفیا (۲۶ ژوئن تا ۲۹ ژوئن): حدودًا ۱۰۰ سخنران از سرتاسر جهان در آن حاضر شدند.
[۱]. International Cultic Studies Association.
[۲]. www.icsahome.com.
[۳].deprogramming.
[۴].brainwashed.
[۵].programmed.
[۶].exit counseling.
