چرا نظریه مقاومت؟
نظریه مقاومت، یکی از اصول جاودان نظام اندیشه اسلامی
🔹نظریه مقاومت، یکی از اصول جاودان نظام اندیشه اسلامی و از محورهای مهم مکتب فکری انقلاب اسلامی و نظام فکری امام خمینی (رضوان الله علیه) و مقام معظم رهبری (دامت برکاته) است و در نسبت با کل اندیشه‌ی ایشان باید فهم وتفسیر شود.
جوهره انسان، فطرت کمال‌جویی تنفر از نقص
🔸در منطق قرآن و روایات و دستگاه اجتهادی امام و رهبری، جوهره انسان، فطرت کمال‌جویی تنفر از نقص است و همین اساس انسانیت و بنیان رستگاری است. همه ادیان الهی و مذاهب اسلامی آمده‌اند تا گوهره وجودی انسان راکه فطرت کمال‌مطلق‌خواه است شکوفا سازند و زمینه تحقق کلمه «توحید» را فراهم کنند؛ چرا که توحید مصداق تام و اتم فطرت کمال‌خواهی و تنفر از نقص است. «توحید نفی عبودیت غیر خداست» و این جز از طریق «قیام لله» و «مجاهدت فی سبیل‌الله» در همه شئون حیات بشر ممکن نشود.
«قیام لله» برای شکوفایی فطرت الهی همه‌ی انسانها
🔹«قیام لله» برای شکوفایی فطرت الهی همه‌ی انسانها و تحقق توحید و عدالت بر جهان، پایه‌ای‌ترین مبنای «مقاومت» است. مقاومت و ایستادگی در برابر هر سختی و دشمنی، در برابر هرگونه ظلم و پلشتی، تنفر علمی و عملی از هر نقص و محدودیتی است.
«مقاومت» مقتضای فطرت همه‌ی انسانهاست
براین اساس «مقاومت» مقتضای فطرت همه‌ی انسانهاست و از حُسن ذاتی برخوردار است و عقل همگان به حُسن و ضرورت آن معترف است و هیچ انسان منصفی با آن مخالفت ندارد بلکه آن را «حق» بشریت می‌شمارد و همگان را «مسئول» اقامه آن می‌داند.
«مقاومت» و «جهاد» از جمله احکام الهی همه‌ی ادیان توحیدی
🔹همچنین «مقاومت» و «جهاد» از جمله احکام الهی همه‌ی ادیان توحیدی و مذاهب اسلامی است و خداوند متعال آن را از همگان خواسته است و حکم الهی بر همه‌ی انسانها اعم از مذهبی و غیر مذهبی مستقر شده است. از اینرو در نظریه مقاومت، «مقاومت» یک «مسئولیت اجتماعی» همگانی است و اختصاصی به به هیچ فرد و گروه مذهبی و غیر مذهبی ندارد. و هر کس به اندازه توان و قدرتی که توانسته کسب کند می‌بایست اقدام کند خداوند می‌فرماید: «خداوند هیچ کس را، جز به اندازه توانایی‌اش، تکلیف نمیکند.»
اصل «مقاومت» و «دفاع از حقوق خود» یک اصل عقلانی و منطقی است
🔸 بنابراین اصل «مقاومت» و «دفاع از حقوق خود» و جهاد علیه ظالمان و قاصبان حقوق افراد و ملتها، یک اصل عقلانی و منطقی و جهانی است و اختصاص به هیچ گروه و مذهبی ندارد و هر کس باید به اندازه مقدورات فکری، جسمی و اجتماعی خود، برای آن قدرت لازم را به دست بیاورد و به رسالت انسانی، عقلی و الهی خود عمل کند.
تعظیم و تجلیل از مجاهدان
🔹 هر کس که با این مبنا، اقدامی انجام دهد او مجاهد است و عمل او نزد خداوند متعال محفوظ است و براساس نوع اعتقادات و سبک زندگیش به او پاداش می‌دهد که ما از میزان و نحوه‌ی آن مطلع نیستیم و باید آن را به خداوند متعال بسپاریم. اما تعظیم، تجلیل و تکریم از چنین مجاهدانی در این دنیا، بحسب زحمات و مجاهدت‌های که داشته است وظیفه‌ی همه انسانها و دولت‌هاست وتعیین کننده خطمشئ مسیر تکاملی بشریت و نشان دهنده‌ی الگوها و اسوه‌های نسل‌های آینده است.
شهید شدن در حمایت از جامعه‌ی اسلامی
🔸 علاوه بر این براساس فقه شیعه، هر انسانی که برای حمایت از جامعه‌ی اسلامی و دفاع از معارف توحیدی و اعتلای کلمهالله با دشمنان بجنگد و در این راه کشته شود و یا در صحنه نبرد، انسان بی‌گناهی کشته شود، «شهید» محسوب و احکام فقهی شهید براو جاری می‌شود و دولت اسلامی موظف با تکریم و تعظیم او بازماندگان اوست. اما درباره اجر اخروی و جایگاه معنوی همه‌ی شهدا در قیامت هیچ گونه اظهار نظری نمی‌توان داشت وآن اختصاص به خداوند متعال و معصومین «علیهم‌السلام» دارد و ورود به این گونه مباحثات، خروج از بحث علمی و الهیاتی و افتادن در دام مغالطات و فرقه‌گرایی های خطرناک است.
اهمیت اجماع جهانی مستضعفان عالم
🔹 براساس منطق قرآنی و مکتب فکری انقلاب اسلامی آنچه مهم است اجماع جهانی مستضعفان عالم از هر مذهبی بر پایه فطرت علیه ظلم و بی‌عدالتی است که موجبات رحمت الهی را فراهم می‌سازد. لذا وحدت اسلامی پیش شرط شکل گیری جبهه مقاومت است.
نظریه‌پرداز بی‌بدیل و معمار بزرگ «مقاومت»، و رهبرجبهه مستضعفان، فیلسوف الهی، عارف ربانی و فقیه کم‌نظیر حضرت امام خمینی (رضوان الله علیه) در این‌باره می‌فرماید:
«مستضعفین جهان، چه آنها که زیر سلطۀ امریکا وچه آنها که زیر سلطۀ سایر قدرتمندان هستند اگر بیدار نشوند و دستشان را به هم ندهند و قیام نکنند، سلطه های شیطانی رفع نخواهد شد.
همه باید کوشش کنیم که وحدت بین مستضعفان درهر مسلک ومذهبی که باشند، تحقق پیدا کند که اگر خدای پیدا شود، این دو قطب مستکبر شرق و غرب مانند سرطان همه را به هلاکت خواهند رساند.
ماعازم هستیم که تمام سلطه ها را نابود سازیم، وشما هم کوشش کنید که ملتها رابا حق همراه کنید و آنچه مهم است این است که شما درمذهب خود وما در مذهب خودمان اخلاص را حفظ وبه خدای تبارک وتعالی اعتماد داشته باشیم تا عنایت او شامل حال ما باشد و ما را از تحت این سلطه‌ها خارج سازد.»(صحیفه امام،ج۱۷،ص۴۲۹)
اصول محوری نظریه مقاومت
نظریه مقاومت در مکتب حکمی و فقاهتی معمار مقاومت حضرت امام خمینی (رضوان الله تعالی علیه) و در نظام فکری شارح و بسط دهنده‌ی آن حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (دامت برکاته) بر چند اصل محوری استوار است.
بنیان های محکم عقلانی در نظریه مقاومت
امام خمینی و آیت الله العظمی خامنه‌ای بارها فرموده‌اند که تمام مناسبات سیاسی و اجتماعی در اسلام بر پایه حکمت، عقلانیت و فقاهت سامان یافته است و از بنیان‌های محکم عقلانی برخوردار است و در همه محاسبات داخلی و بین‌المللی می‌بایست به عنصر زمان و مکان توجه شود و با دقت علمی و بهره‌گیری از مشاوره کارشناسان و متخصصین تصمیمی انتخاب شود که به تحقق منافع ملی و اهداف متعالی اسلامی منتهی شود.
در درک و فهم نظریه مقاومت نیز باید به این نکته توجه شود که مقاومت برآمده از فطرت و ریشه دار در عقل و برآمده از عقلانیت اجتماعی و عملی است و کاملا در نسبت به عنصر زمان و مکان و هماهنگ با منافع ملی، اهداف اسلام، مصالح مسلمین و آینده نگری تدبیر و طراحی شده است.
لذا حرکت مقاومت همواره سعی در باز خوانی و بازسازی خود در نسبت با شرایط زمانی و مکانی با بهره‌گیری از اصول فقاهتی اسلام و مشورت خبرگان و کارشناسان امور مذهبی، سیاسی، امنیتی و نظامی است.
مصلحت بینی در نظریه مقاومت
در نظریه مقاومت، شناخت مصالح اسلام و مسلمین یک اصل مبنایی و واقع‌گرایانه است. بر این اساس، در نظریه مقاومت، هرگونه افراط و تفریط و هرگونه تعلل و شتاب در کنش‌ها و واکنش‌ها نفی می‌شود و صرفا براساس مصالح اسلام و مسلمین با ملاحظه شرایط مختلف تصمیم‌گیری لازم گرفته می‌شود. لذا مقاومت بر پایه مصلحت به تنظیم عهدها و پیمانها، پذیرش آتش‌بس و صلح یا جنگ می‌پردازد.
دفاع از حقوق، ابرو، مال و جان مردم
یکی از بزرگترین اهداف و آرمانهای مقاومت دفاع از حقوق، آبرو، جان و مال عموم مردم و اهالی جامعه است. از اینرو، در همه تصمیم‌گیری های جبهه مقاومت یکی از اصول مهم و اساسی حفاظت از جان و مال و آبروی غیرنظامیان و کاهش تلفات انسانی و مالی از مردم غیرنظامی حتی از جبهه دشمن است. در منطق قرآن و اسلام هرگونه کشتار جمعی، سپر انسانی از انسانها، تصمیم‌گیری‌هایی که به کشتار جمعی منتهی شود جایز نیست. البته رژیم‌های سفاک مثل رژیم صهیونیستی به هیچ اصل انسانی و اخلاقی پایبند نیست و در هر شرایطی به کشتار جمعی غیرنظامیان دست می‌زند اما با همین وجود می‌بایست براساس عقلانیت و مصلحت تصمیم‌گیری و اقدام لازم انجام گیرد.
حفاظت از عزت مسلمین
از جمله اصول محوری در نظریه مقاومت، توجه به عزت و عظمت مسلمین و مستضعفان عالم است و براساس قاعده «نفی سبیل» هرگونه اقدامی که موجب ضعف مسلمین و مستضعفین و برتری سران سلطه و استکبار بشود نفی می‌شود. از اینرو، در همه تصمیمات، اظهارات و اقدامات لازم است عزت اسلام و مسلمین حفظ شود و از اقدامات شتابزده و افراط و تفریطهای که موجب می‌شود جبهه مقاومت تضعیف شود و یا مورد شماتت دیگران قرار گیرد باید پرهیز شود. چرا که گاه اظهارات نسنجیده و شعاری موجب بدنامی جبهه مقاومت و اندیشه متعالی مقاومت می‌شود و نااهلان از آن سوءاستفاده می‌کنند.
مردم‌محوری در جبهه مقاومت
در مکتب انقلاب اسلامی، محور اصلی جبهه مقاومت، مردم منطقه و نسل جوان و مردان مقاوم همان منطقه هستند و دولت‌های کشورهای دیگر نقش حمایت کننده و پشتیبان را بر عهده دارند. چرا که اگر مردم منطقه خود به میدان نیایند و فرماندهی میدان را بر عهده نگیرند، دخالت دولت‌ها راه به جایی نخواهد برد. از اینرو، حضرت امام و مقام معظم رهبری، بر راهکار اساسی #بسبج_مردمی و تشکیل جبهه مستضعفان عالم تأکید دارند زیرا میدان دار همه پیروزی‌ها مردم و بخصوص نسل جوانِ مقاوم هستند.
وحدت امت اسلامی و جبهه مستضعفان عالم
از منظر امام خمینی و آیت الله العظمی خامنه‌ای، جبهه مقاومت متعلق به هیچ مذهب و آیین و دینی نیست بلکه یک اصل فطری و فراگیر جهانی است که بر سنت‌های الهی تاریخ و ثابتات دین و عقل استوار است. و از آنجا که جبهه استکبار میان خود اتحاد بر قرار ساخته‌اند و از همه ظرفیت‌های موجود برای بسط سلطه‌ی خود استفاده می‌کند در برابر آنها باید همه مستضعفان عالم و بخصوص همه مسلمین باید در یک جبهه‌بندی واحد علیه ظلم و استکبار متحد شوند و با هم افزایی و همبستگی حداکثری زمینه را برای انزال رحمت الهی و حرکت در مسیر سعادت فراهم کنند. بنابراین وحدت اسلامی پیش شرط شکل‌گیری جبهه مقاومت است.
در این مکتب متعالی، وحدت یک امر حقیقی و واقعی است و می‌بایست ریشه در جان آدمی داشته باشد و الا به صرف قرارداد و تقیه نمی‌توان موجبات وحدت را فراهم کرد و چرا که قراردادها و امر تقیه‌ای کاملا شکننده است.
ولایت اجتماعی و کار تشکیلاتی
مقاومت یک فعالیت جمعی و شبکه‌ای است که از اتصال قلبی و همبستگی اجتماعی جمعی از انسانها به وجود می‌آید اصلی که در فرهنگ قرآنی و مکتب انقلاب اسلامی به «ولایت» نام برده می‌شود. ولایت آن ساختار وجودی و اجتماعی جبهه مقاومت است که از سه لایه اصلی تشکیل شده است: ۱. همبستگی درونی نیروها؛ ۲. مرزبندی دقیق با دیگران؛ ۳. رعایت سلسله مراتب فرماندهی و رهبری.
تجهیز به پیشرفته‌ترین ابزارها و فن‌آوری‌ها
در مکتب فکری انقلاب اسلامی، علم و فناوری یک واقعیت مهم در زندگی بشر است و در هیچ سطحی، گریزی از آن نیست بلکه باید براساس عقلانیت حکمی و اجتهادی، علوم و فن‌آوری‌های قدرت ساز و امنیت بخش را به دست آورد و اگر لازم است باید از جوامع دیگر اقتباس و در منظومه فکری خود هضم کرد. این مقوله کاملا امر اجتهادی و حکمی است و اصلا تحت عناوین ثانوی و مفاهیمی چون عصر اضطرار و عصر حیرت در نمی‌آید. به تعبیر دیگر با نگرش اضطرای و اکل میته‌ای آنچنان که برخی از افراد نواخباری می‌گویند نمی‌توان زیرساخت‌های علمی و فناوری جبهه مقاومت را به وجود آورد. لذا به هیچ وجه نباید به تضعیف علم و فن‌آوری پرداخت و به بهانه‌های مختلف، دانشمندان و پشتیبانان علمی جبهه مقاومت را دلسرد کرد.
تقویت بنیان‌های اعتقادی و ایمانی
از مهمترین اصول نظریه مقاومت، تقویت بنیان‌های اعتقادی و ایمانی است چرا که در نظریه مقاومت، «انسان» و «اگاهی و اراده» او، اساس همه تصمیمات و کنش‌گری هاست. این انسان است که با آگاهی و باور و با ایمان و اراده‌ی پولادین می‌تواند همه بن‌بست‌ها را بشکند و در برابر همه موانع تاریخی، اجتماعی، ساختاری بایستد و جوامع را متحول کند. آن چه، شخصیت انسان را می‌سازد و سکوی حرکت و پرش بلند انسان است اعتقادات و باورهای مذهبی و ایمان قلبی به خداوند متعال و نظام الهی حاکم بر طبیعت و تاریخ است.
اگر انسان عاقل و مؤمن باشد و به خداوند متعال توکل و به نصرت الهی امیدوار باشد چنین انسانی همچون جبل راسخ و کبریت احمر است و می‌تواند همه‌ی ساختارها و موانع مختلف را از سر راه بردارد و در سخت‌ترین شرایط زندگی و حرکت کند. انسان مؤمن، انسان در حال حرکت و خیزش است و بواسطه امید و ایمان خود به خداوند متعال، اطراف خود را نور می‌بخشد و رستاخیزی در اجتماع به وجود می‌آورد.
بنابراین قدرت و قوت اصلی جبهه مقاومت در نیروی اعتقاد و ایمان و معنویت و اتصال وجودی با خداوند متعال است که نتیجه آن پایبندی به اصول اخلاقی و انسانی در همه‌ی ساحت های زندگی آنها و در نسبت با همه انسانهاست انسان مجاهد همچون پیامبر اسلام هم مظهر رحمت و‌عطوفت نسبت به انسانها و بیگناهان و مطهر خشم الهی در برابر کفار و ظالمان هستند تا بشریت را از ظلم و جور آزاد کنند. برخلاف جبهه استکبار که تهی از معنا و اخلاقند و به قدرت ابزار و فناوری تکیه دارند.
از اینرو، تقویت بنیان‌های فکری و شاکله معنوی همه افراد جبهه مقاومت یک اصل محوری و بنیانی است و برای این مهم لازم است که یک حکیم مرشد و انسان خودساخته‌ی جامع محل رجوع جبهه مقاومت باشد و به تربیت عقلانی و ایمانی تک تک نیروهای مقاومت بپردازد.
جمع بندی: نظریه مقاومت، نظریه ای برآمده از پشتوانه‌های عقلانی، انسانی و الهی
نظریه مقاومت، نظریه ای برآمده از پشتوانه‌های عقلانی، انسانی و الهی است و هماهنگ با همه‌ی هنجارهای دینی، اخلاقی وحقوقی است و اختصاصی هم به یک مذهب و آیین خاص ندارد بلکه مسئولیت همگانی بزرگ است که همگان با هر آیین ومذهبی درقبال آن وظیفه دارند.
این نظریه متعالی، هیچ نسبتی بامنطق‌های جدلی و تضادگرا (دیالکتیکی) ندارد و ازآنها هیچ بهره‌ای نبرده است بلکه کاملا برآمده از انسان شناسی فطری و اصول اخلاقی وهنجاری عقلانی در دفاع از حقوق حقه انسانها همچون حفظ جان، مال و ابرو و پاسداری از عزت و کرامت انسانی، حفظ امنیت و دفاع از مسکن و وطن است که شریعت اسلام آن را به بهترین نحو برای بشریت تبیین کرده است. از اینرو، هیچ قرابتی با نظریه‌های جنگ‌طلبانه‌ی برآمده از منطق قدرت و اراده‌گرایی ندارد چراکه خواستگاه هرگونه جنگ‌طلبی در دنیای معاصر، فلسفه و فرهنگ غربی ومنطق‌های اراده‌گرا وتضادگرا است. طبیعتاً این منطق و نگرش اراده‌گرایانه بیگانه از اصول اولیه اسلام و مکتب انقلاب اسلامی است.
نظریه مقاومت بر یک سلسله اصول مبنایی عقلایی و شرعی استوار است که بواسطه‌ی آن جلوی هرگونه بدفهمی غلط ازآن را می‌گیرد نه در تله‌ی محافظه‌کاری وسازش‌کاری می‌افتد و نه هر گونه تفسیر تضادگرایانه و جنگ‌طلبانه را تحمل می‌کند.
نظریه مقاومت درمیانه افراط وتفریط بر شریعت و عقلانیت ناب امام خمینی و آیت الله العظمی خامنه‌ای استوار است و فقط از همین راه باید آن را فهمید وعظمت شهدای مقاومت را شناخت.
✍️به نقل از کانال سیدمهدی موسوی
۲۹مهر۱۴۰۳
