بهداشت معنوی؛ «جو دیسپنزا» (Joe Dispenza) از جمله افرادی است که آراء و نظراتش توسط مبلغان روانشناسی زرد و مدعیان معنویت‌گرایی، در فضای مجازی بسیار مورد ارجاع قرار می‌گیرد. او دربارۀ قدرت ذهن، قانون جذب، فیزیک کوانتوم و مسائل ماورائی نظر می‌دهد و سخنان عجیب‌وغریب او در برخی از صفحات مجازی و سایت‌های غیرعلمی مکرر بازنشر می‌شود.
به جهت آشنایی با جو دیسپنزا به جستجو در منابع انگلیسی پرداختیم تا بتوانیم محکی بر اعتبار علمی وی در غرب بزنیم.
دیسپنزا که در ایران به‌عنوان دکتر و دانشمندی پیشرو معروف است، در ویکی‌پدیا و در گوگل اسکولار هیچ صفحه‌ای برای معرفی ندارد. تنها یک پروفایل مختصر به زبان اسپانیولی در ویکی‌پدیا دربارۀ او وجود دارد که تقریباً هیچ اطلاعاتی حاکی از شخصیت علمی او به دست نمی‌دهد. حتی بخش دربارۀ ما در وب‌سایت شخصی‌اش، اطلاعاتی ارزشمندی از او ارائه نمی‌دهد و آنچه درباره او در ایران می‌گویند، تأیید نمی‌شود. در واقع وب‌سایت او محلی از برای فروش محصولات انگیزشی است که گسترش آنها در جامعه، امروزه دانشمندان را به ستوه آورده است.
جو دیسپنزا
وب‌سایتی به نام THECELEBSINFO منشأ نشر شایعات علمی و بزرگنمایی شخصیت دیسپنزا بوده است. این وب‌سایت با تأکید بر اینکه دیسپنزا تمایلی ندارد در مورد گذشته‌اش صحبت کند! به شرح مدارج علمی او پرداخته و البته هیچ سند معتبری در این باره ارائه نداده است. در این وب‌سایت می‌خوانیم:
«دکتر «جو دیسپنزا» اطلاعات زیادی در مورد زندگی اولیۀ خود فاش نکرده و ترجیح می‌دهد اسرار خود را در قلبش نگه دارد. او در ۲۲ مارس ۱۹۶۲ از والدینی ناشناس در واشنگتن به دنیا آمد. مدرک کارشناسی را از «کالج ایالتی اورگرین» (Evergreen) دریافت کرد. سپس در رشتۀ بیوشیمی «دانشگاه راتگرز» (Rutgers University)، در ایالت نیوجرسی تحصیل کرد. او در رشتۀ علوم، در مقطع دکتری کایروپراکتیک در «دانشگاه زندگی» (Life University) در شهر آتلانتا، به تحصیل ادامه داد. سپس تحصیلات خود را در رشته‌های مغز و اعصاب، علوم اعصاب، عملکرد و شیمی مغز، زیست‌شناسی سلولی، شکل‌گیری حافظه و افزایش سن و طول عمر به پایان رساند….»
کایروپراکتیک یک روش ماساژدرمانی است که برخی آن را نوعی انرژی‌درمانی می‌دانند و در شمار طب‌های مکمل به‌حساب می‌آورند. همچنین دانشگاه زندگی یک دانشگاه بی‌اعتبار است که در رنکینگ دانشگاه‌های ایالات‌متحده جایگاهی ندارد. همچنین رشتۀ علوم در دانشگاه‌های جهان تعریف نشده است و رابطۀ آن با ماساژ درمانی به روش کایروپراکتیک معلوم نیست. از همه مهم‌تر این است که چطور دیسپنزا از طریق تحصیل در رشتۀ علوم! و با دکترای کایروپراکتیک! و دانشگاه زندگی متخصص عصب‌شناسی شده است!
شهرت جو دسپینزا بیشتر به دلیل ساخت مستندی است به نام «از غیب چه می‌دانیم؟۱». او در این مستند تلاش کرده تا فیزیک کوانتوم، آگاهی، قدرت ذهن، قانون جذب، روانشناسی و موضوعات دیگر را به هم مربوط سازد. اگر مخاطب این قبیل مستندها بوده‌اید، به‌احتمال‌زیاد متوجه شده‌اید که این مستند در حقیقت نسخۀ دیگری از مستند «راز»، ساخته یکی دیگر از مبلغان قانون جذب به نام «راندا برن» است.
دسپینزا در این مستند ادعاهای ناموجه «ماسارو ایموتو» را دوباره بیان کرده و مدعی می‌شود مولکول‌های آب دارای شعور بوده و تحت تأثیر احساسات قرار می‌گیرند. ایموتو قبلاً به خاطر این ادعاها و ارائۀ تصاویر جعلی برای ادعاهایش موردنقد و سرزنش مجامع علمی قرار گرفته بود. همچنین در این مستند ادعاهای اثبات نشده‌ای دربارۀ ارتباط فیزیک کوانتوم و ذهن بشر و همچنین آگاهی مطرح می‌شود که با واکنش جدی دانشمندان جهان روبرو شده است.
لیزا رندال فیزیکدان ذرات در آمریکا در کتاب «زدن در بهشت» خود با اشاره به مستند «از غیب چه می‌دانیم؟»، میگوید: «این مستند نشان از رخ دادن یک مصیبت برای دانشمندان است. بسیاری از افراد مرز میان علم فیزیک کوانتوم و مزخرفاتی را که تحت همین نام به آنها القاء می‌شود، نمی‌دانند».
دو فیزیکدان دانشگاه کالیفرنیا به نام‌های «فِرِد کاتنر» و «بروس رازنبلوم»، در واکنش به این مستند مقاله‌ای را با عنوان «آموزش رازهای فیزیک در مقابل شبه‌علم» نوشته و به نقد جدی ادعاهای مطرح‌شده در این مستند پرداخته و آن را یک انحراف علمی دانستند.
سیمون سینگ فیزیکدان و نویسندۀ بریتانیایی، این مستند را یک شبه‌علم معرفی کرده است. سینگ میگوید مطابق آنچه در این مستند آمده، ما می‌توانیم با مشاهدۀ مولکول‌های آب، ساختار آن را در سطح بنیادی تغییر دهیم، و اگر ۹۰% بدن ما را آب تشکیل داده باشد، پس ما با نگاه کردن به خودمان می‌توانیم ساختار بدنمان را تغییر دهیم؛ این مسخره است!
فیزیکدان پرتغالی شاغل در کالج سلطنتی لندن، دکتر خائو ماگوئیژو میگوید: این مستند عمداً اطلاعات غلط علمی را به مخاطب ارائه می‌دهد.
انجمن شیمی آمریکا با انتقاد از محتویات این فیلم اعلام کرد که این یک درام-مستند بوده و ادعای سفر به گذشته یک ادعای بسیار غیرمنطقی است.
نویسندۀ علمی ABC Science Online، برنی هابز، در مورد اینکه چرا این به‌اصطلاح مستند دربارۀ فیزیک کوانتوم و واقعیت، نادرست است، توضیح می‌دهد: «تأثیر ناظر فیزیک کوانتوم در مورد افراد یا واقعیت نیست. این از اصل عدم قطعیت هایزنبرگ ناشی می‌شود و در مورد محدودیت‌های تلاش برای اندازه‌گیری موقعیت و حرکت ذرات زیر اتمی است … هابز همچنین در مورد آزمایش هاگلین در مورد کاهش مدیتیشن متافیزیکی و میزان جنایت خشونت‌آمیز در واشنگتن که در این مستند آمده، میگوید: «تعداد قتل‌ها در واقع افزایش یافته است نه کاهش». همچنین برنی هابز استفادۀ فیلم از افسانه‌های مغز را بیشتر مورد اعتراض قرار داد.
دیوید آلبرت، فیلسوف فیزیک که در این مستند حضور دارد، دیسپنزا را متهم کرده است که مصاحبه وی را به‌صورت گزینشی ویرایش کرده است تا این‌گونه به نظر برسد که وی از نظریه این مستند شبه‌علمی مبنی بر ارتباط مکانیک کوانتومی با آگاهی حمایت می‌کند. او میگوید: «با تلاش‌ها برای پیوند مکانیک کوانتومی و آگاهی» احساس همدلی نمی‌کند.
جیمز رندی شک‌گرای معروف، این فیلم را «یک فیلم مستند فانتزی» و «نمونه‌ای آشکار از سوءاستفاده شارلاتان‌ها و فرقه‌ها» توصیف می‌کند. اریک اسکری در نقد و بررسی کمیتۀ تحقیقات شک‌گرایانه آن را به‌عنوان «کلاهبرداری از انواع مزخرفات» و جایی که «علم تحریف شده است» رد می‌کند. همچنین جیمی راسل منتقد دعوت‌شده به برنامۀ بی‌بی‌سی آن را «یک مستند با هدف کاملاً ساده‌لوحانه» توصیف می‌کند.
گفتنی است جو دیسپنزا کتابی به نام «ماورائی شوید» نوشته است، اما کتاب او کاملاً در جامعۀ علمی نادیده گرفته شده و هیچ تحسین یا نقدی دربارۀ آن یافت نمی‌شود. این کتاب در حال حاضر به‌صورت کتاب صوتی در سایت‌ها به فروش می‌رسد. کتاب ماورائی شوید، که برخی آن را یک کتاب روانشناسی می‌پندارند، مبتنی بر هیچ نظریۀ روانشناسی و روش تحقیق علمی یا فلسفی مشخصی نیست. کتاب ماورائی شوید سراسر تخیلات دیسپنزاست که با سوءبرداشت و بدفهمی از مسائل فیزیک، عرفان و ادیان شرقی به هم بافته شده است.
- What the Bleep Do We Know!? (What tнē #$*! D̄ө ωΣ (k)πow!?)
سلام دوستان عزیز به نظر بنده که کتاب ماورایی شدن دکتر جو دیسپنزا رو گوش دادم یکی از بهترین کتابهایی هست که تا به حال در خصوص متافیزیک بررسی کردم دیسپنزا پیچیده ترین مسایل عرفانی رو به صورت علمی بیان میکنه غده پینه ال رو و طرز کارش رو به علمیترین وجه بیان میکنه و پرده از اسرار این غده برمیداره منتمارینی که ایشان گفتن رو مرتب انجام میدم و تاثیرات شگرفی رو مشاهده کردم.دوستان عزیز شما بنده در طول چند سال تحقیقاتی که داشتمو اثار خیلی از دانشمنداناین طیف رو مطالعه کردم دکتر جو دیسپنزا رو یک دانشمند به تمام معنا میدونم و برام هم مهم نیست دیگران از عمد یا سهوی چه قضاوتی درباره ایشون دارن ….توصیه میکنم کتاب ماورایی شدن ایشون رو بخونید و بعد خودتون قضاوت کنید….
درک وشعور آدم ها هیچ ارتباطی با مدرک و تحصیلات دانشگاهی نداره جو‌دیسپنزا یک نابغه یک آموزگار واقعیه کتاب ماورا طبیعی ی معجزه ست توصیه میکنم حتما بخونین و مدیتیشن هاش رو مداوم انجام بدین تا شاهد معجزه های باور نکردنی در زندگیتون بشین
البته بنده شناخت دقیق از ایشون ندارم و تازه دارم در موردش تحقیق میکنم ولی به عنوان یک فرد با تحصیلات آکادمی بالا خدمتتون بگم وقتی گالیله و نیتون هم نظریاتشون را مطرح می کردند همین جوامع علمی سعی در سرکوب و جلوگیری از انتشار نظریات این دانشمندان داشتند. البته در نظر داشته باشید حرف ها ایشون هم در حد نظریه است و نیاز به بررسی دارد .
این مرد یک منجی هست براس انسان هد از سوی خداوند … در کل علم جهان مادی هر انچه که متضاد فلسفه علوم خودش باشد را شبه علم میگوید
جو دیسپنزا نابغه هست
فقط کافی هست مراقبه ماورای طبیعی شدن را ۳ ماه انجام بدیذ
وقتی نگاهت به دنیا فقط ماتریالیستی باشه و دلت نخواد به چیزی فراتر از ماده فک کنی و علمی که خودمون اسمشو علم گذاشتیم رو علم بدونیم و هر چیز که با قوانین خودساخته ما هماهنگ نباشه رو شبه علم بدونیم معلومه باید شخصیت و تحصیلات این فرد زیر سوال بره ، من که حسابی با کتابا و دوره هاش حال میکنم
من فوق لیسانس زبست شناسی ام و قریب به ۳۰ سال زیست شناسی تدریس کرده ام و دوبار کتاب ماورایی شدن را خوانده ام
کتابی عالی است
مخالف داشتن با دیدگاههای دکتر دیسپنزا و سایر محققین انری طبیعی است